Çağlar boyunca tartışıla gelmiş bir kavramdır güzellik. Birçok düşünür farklı bakış açıları getirerek bu kavramın altını doldurmaya çalışmış olsa da güzellik basit ve ‘resmi’ tanımıyla ‘göze hoş gelen, hayranlık uyandıran, estetik unsurları taşıyan ve bunun karşılığında olumlu bir duygu, coşku yaratan’ anlamına gelir.
Peki ortak bir güzellik anlayışı var mıdır? Yoksa güzellik değişken ve göreceli midir?
Bir şeyin güzel olup olmadığı hakkında ‘ilk bakışta’ evrensel bir takım değerlendirmeler ile yargıda bulunma eğilimi gösterebiliriz. Bu sebeple 10 kişiden 10’u da bir nesnenin güzel olup olmadığı yönünde ortak fikir sunabilir. Asıl olan şudur ki; güzellik algımız temelde değer yargılarımızın etrafında şekillenir, yani genel olarak görecelidir.
En temel örnekle bir çiçek güzel kabul edilebilecekken kişiden kişiye renk, özellik, koku, dokunma hissi ve hissettirdiği diğer her şey açısından bazı kişilerce güzel olarak değerlendirilmeyebilir.
Koşulsuz ve salt güzel yoktur, sizin o şeye yüklediğiniz anlam vardır.
Dolayısıyla güzellik anlayışımıza dair değişmez ilkelerimizi değerlendirirken düşüncelerimizi şekillendiren değer yargılarımızı sorgulamalı, kişiye ve duruma bağlı değişkenliği öngörmeliyiz.
İlginizi Çekebilir: Ev dekorasyonunda modunuzu yükselten 6 renk
Fiziksel görünümde ideal oranlar güzelliği sağlar mı?
İnsanın ilk bakışta evrensel bir takım görsel değerler üzerinden güzellik yargısında bulunduğundan bahsettik. Çünkü fiziksel olarak çekici ve güzel olma ilk etapta görsellikle ilgili. Beynimizin yüz tanıma ile ilgili olan kısmı (Fusiform Gyrus) bir yüz gördüğümüz zaman direkt devreye girer ve daha sonra bilgiyi beynin diğer bölümlerine iletir. İnsan beyni simetrik olanı güzel bulma eğilimlidir. Simetrik nedir diye sorabilirsiniz; simetri orantılılık, denge gibi unsurlar ile birlikte çok açık bir ifade olarak muazzam olmayı tanımlar. Dolayısıyla fiziksel bedenimizde ideal ve evrensel olarak belirlenmiş bir oran yakalanması durumunda güzellik sağlanmış olur diye düşünebiliriz.
İlginizi Çekebilir: Sadece 3 adımda daha ince ve zayıf görünmenin yolları
İdeal oranlar güzel ve çekici algılanmak için yeterli midir?
Bu son derece yüzeysel bir değerlendirme olur diye düşünüyorum. Belki çekicilik kararını beynimiz bazı temel yaklaşımlar üzerinden veriyor olabilir ama net yargı zaman geçirdikçe oluşur. Kişiyi tanımlayan ses, konuşma, tavır, davranış, aura gibi diğer özellikler bu algının şekillenmesinde devreye girer. Hatta bilinç altımızda olumlu duygular yüklediğimiz kişi veya kişilere benzer özellikler bile, biz farkında olmadan karşı tarafı güzel bulma kararımızı etkiler. Yani güzelliğin düşünceden öte duygusal bir biçimi vardır! Bu yüzden güzellik algısı kişiyi tanımlayan özgün özelliklerin birbirini tamamlaması ve özdeşleşmesi ile karşı tarafta oluşan duygusal izlenimin izdüşümü ile şekillenir diyebiliriz.
Sonuç olarak ben bir kişinin göze ve gönüle aynı anda hitap ettiği anda güzel olarak tanımlanabileceğine inanıyorum. Eğer çabalarımız özümüz ve dış görünüşümüze olumlu katkı sağlayacak yatırım yapmak yönünde olursa, işte o zaman ‘bütünsel’ olarak güzelliğe sahip olabiliriz.
İlgili Okuma: Estetisyen gözüyle güzellik nedir?
