Hayatta ki en değerli varlıklarımız çocuklarımız. Çocuklarımız kaç yaşında olursa olsun ebeveynler için değişmeyen bir gerçek bu. Doğal olarak çocuklarımızı kucağımıza aldığımız ilk andan itibaren daha iyi bir ebeveyn olmak için ne yapmamız gerekli, daha ne yapabiliriz sorularının cevabını bulmaya çalışıyoruz.
Oysa çocuklarımızın dünyaya gelirken muhteşem bir potansiyel ile dünyaya geldiğini kabul ederek işe başlasak, bize düşenin çocuğumuz ile birlikte yaptığımız bu yolculukta onun potansiyelini ortaya çıkarıp, hedeflerine yürürken ona destek olacağımızı kabul etsek…
Kendimize de çocuğumuza da en büyük iyiliği yapmış oluruz.
Öte yandan anne-baba olarak kendi potansiyelimizi de ortaya çıkarmak, çocuğumuzla birlikte yaptığımız yolculukta iki tarafı da motive eder, doyuma ulaştırır, mutlu hissettirir ve başarıyı getirir.
Ebeveyn-çocuk ilişkisinde doğru iletişim tekniklerini kullanmak duygusal zekayı pozitif yönde etkileyen en önemli unsurlardan biri. 21. yüzyıl; duygularını yönetebilecek yetkinliklere sahip, yüksek EQ sahibi çocukların devri. Duygusal zekayı geliştirmenin yanı sıra mutlu ve başarılı çocuklar yetiştirmek günümüzde ebeveynlerin en önemli hedefi.
Ancak unutmamak gerek ebeveynler; çocukları için bir numaralı rol model. Bizler çocuklarımıza söylediklerimizden çok yaptıklarımız ile örnek oluyoruz. Çevremiz ile kurduğumuz iletişim modeli, sürdüğümüz yaşam tarzı, mutluluk ve başarıya yüklediğimiz anlam, değerlerimiz ve hedeflerimiz onlar için adeta bir pusula.
Etkili iletişim kurma + Hedef koyma + Motivasyon = Başarı + Mutluluk
Aslında bu formülü hayata geçirmek çokta zor değil yeter ki çocuklarımızın birey olduğunu, muhteşem bir potansiyel ile dünyaya geldiğini kabul edelim. Bu noktada ebeveynlere düşen çocuklarının kendilerini gerçekleştirmelerine, hedeflerine ulaşmalarına fırsat verip, destek olmak. En başa dönecek olursak, çocuklarımız için daha iyisini nasıl yapabiliriz diye düşünüp yapay çözümler geliştirmek yerine hayatı olduğu gibi doğal haliyle yaşarsak hayat hepimiz için daha keyifli ve kolay olur.
Peki etkili iletişim kurmak ne demek? Nasıl iletişim kurmalıyız? Etkili iletişim kurmanın hayatımıza, çocuklarımızla olan ilişkimize faydası nedir?
İletişim kurma tarzımız bizim hayata bakışımızı gösterir. Sözlü ya da sözsüz, beden dili ile kurduğumuz iletişim karşımızdaki kişiye; ebeveyn, çocuk, eş, komşu, arkadaş kim olursa olsun olumlu ya da olumsuz bir mesaj verir. Verilen olumsuz mesajlar iletişimi bitirir. Artık o ilişkinin iki tarafa da katkısı olmaz. Oysa olumlu mesajlar ilişkiyi güçlendirir, tarafları geliştirir. Ne söylediğimiz kadar nasıl söylediğimiz de önemlidir. Pozitif iletişim içinde olan ebeveyn ve çocuklar arasında güvene dayalı bir bağ kurulur. Güven olan ilişkilerde taraflar kendini değerli hisseder, özgüven artar. Çocuklarımız da ebeveynlerine güvenmek ve kendilerine güvenildiğini bilmek ister. Ebeveyn-çocuk ilişkisinde koşulsuz sevgi çocukların bir başka ihtiyacı. Koşulsuz sevgi çocukların her yaptığını kabul edeceğimiz anlamına gelmez. Yaşları ile doğru orantılı sınırlar çizmek, gerektiğinde sınırları esnetmek çocuklara kendilerini iyi hissettirir. İletişim esnasında çocuklarımıza hükmetmek yerine, seçenekler sunarak tercih fırsatı sunmak kendilerini tanımalarını sağlar ve değerli hissettirir.
Bu yüzyılda; toplumda çatışma, problem çözme, empati kurma, eleştirme ve takdir etme becerileri gelişmiş çocuklar akranları arasında duygusal zekası gelişmiş, fark yaratan çocuklar olacak.
Çocuklarımız ile etkili iletişim kurmak kadar önemli bir başka nokta erken çocukluk döneminden itibaren içsel motivasyonlarını güçlendirip, sorumluluk vererek geleceğe yönelik hedef koymalarını sağlamak.
Günümüzde ben mutlu ve başarılı olmak istemiyorum diyen birine rastlamak hemen hemen imkansız. Başarı ve mutluluk göreceli kavramlar olsa da, herkesin bu kavramlardan beklentisi farklı da olsa hepimizin kendini gerçekleştirme, mutlu ve başarılı olma isteği var.
Çocukların kendilerini tanıması, ebeveynlerinin onları tanıması ve bireysel farklılıklarını kabul etmesi kadar önemli. Çocuklarının; değerlerini, yeteneklerini, mizaçları doğrultusunda yetkinlik ve donanımlarını geliştirmeyi, yaratıcılıklarını beslemeyi misyon edinen ebeveynlerin önünde her ne kadar zorlu bir süreç olsa da sonuç herkesin yüzünü güldürür.
Bu süreçte ebeveynlerin en çok zorlandığı, ikileme düştüğü nokta çocukların kimin hedefini gerçekleştireceği. Ebeveynin hedefini mi? Kendi hedefini mi?
Mutluluk ve başarı birbirini tetikleyen iki kavram. Gençler; kendi sevdikleri, yatkın oldukları, yetenekleri ve donanımları olan alanlarda ilerlerse mutlu ve başarılı olurlar. Tabii ki hobi ile kariyer birbirine karıştırılmamalı. Kariyer ve karakter arasında uyum olursa başarı gelir, mutluluk gelir.
Konu mutluluk ve başarı olunca istek ve yetenek çok önemli ama biliyoruz ki sadece istekli ve yetenekli olmak hedefe ulaşmak için yeterli değil. Çocuğumuzun istekli ve yetenekli olduğu alanda eğitimli ve donanımlı olması da bir o kadar önemli. Düzenli çalışma ve öz disiplin sürdürülebilir başarının olmazsa olmazı. Çocuklar içsel motivasyon kazanıncaya kadar özellikle küçük yaşlarda; anne-babanın motivasyonuna ihtiyaç duyarlar. Ama unutmamak gerekir ki; eğitimimiz, yaşımız, cinsiyetimiz, deneyimimiz, mesleğimiz ne olursa olsun hepimiz zaman zaman motive edilmeye ihtiyaç duyarız. Cesaretlendirilmek, güvenilmek, değer verilmek, hepimize iyi gelir. Yapıcı eleştiriler; zayıf yönlerimizi güçlendirmemizi sağlar. Biz yetişkinler için bu kadar önemli olan motivasyon çocuklarımız için de çok değerli. Yeter ki motive edelim, cesaretlendirelim derken çocuklarımızın omuzlarına taşıyamayacakları yükler yüklemeyelim.
Otuz yıllık bir eğitimci ve eğitim koçu olarak gözlemlerim bu yolculukta zaman zaman çatışmaların, hedeften uzaklaşmaların ya da aklımızın karıştığı zamanların olduğu.
Böyle zamanlarda;
Çocuklarımız için bir şeyler yapmaya çabalamak yerine onlarla birlikte bir şeyler yapalım,
Empati kuralım,
Büyüdüklerini kabul edelim,
Güçlü yönlerini ve geliştirilecek yönlerini bulalım,
Tercihlerine saygılı olalım,
Farklılıklarını kabul edelim,
Hata yapmalarına izin verelim ve
Motivasyonu yüksek tutalım….
Bunlar kadar önemli olan bir başka nokta ulaşmak istedikleri hedef için; emek vermeden, çalışmadan, başarılı ve mutlu olmanın imkansız olduğu gerçeğini küçük yaşlardan itibaren kavramalarını sağlayalım.
Sevgiyle kalın…
