Kitap okumanın ya da okuyamamanın, insanoğlunun kişiye özgü nitelikleri ile çok yakın ilişkisi bulunduğuna inanıyorum. Kimi tanınmış psikologlar kitap okumayı bir tür ‘sınama’ olarak ele alıyor. ‘Eliniz ona gitsin ve kendinizi zorlayın’ diyorlar.
Hatta farklı türde, yani aslında çok ilgilenilmeyen ve bir türlü hoşa gitmeyen türlerde kitap okumaya çalışmanın, daha doğrusu buna gayret etmenin psikolojik açıdan adeta ‘challenge’ hissi uyandıracağını, başarma ve kazanım duygusunu tetikleyeceğini öne sürüyorlar. Kilo hedefleri gibi zorluklara karşı bir tür savaş, rekabet ve mücadele şeklinde tanımlanıyor farklı türlerde kitapları okumak…
Konu biraz dağılmış olabilir ama merak etmeyin, eğer ilginizi çektiyse odağı yakalamaya çalışacağım…
Kitap dolu bir kütüphane var önünüzde… Birini seçip ayırıyorsunuz, öne çıkarıyorsunuz. Okumaya başladınız ama gözleriniz de diğerlerinde… Yuval Noah Harari kitapları gibi bir türlü ısınamıyorsunuz, diğer yandan ilginizi de çekiyor, merak uyandırıyor… Süreç de devam ediyor, günler geçiyor; bir açıyor bir kapatıyorsunuz; farklı kitaplara gözünüz takılmaya devam ediyor… Savaşta mısınız yoksa? Cephede olduğunuzu hissediyor gibisiniz… Kurşunlar havada uçuşuyor, neyse…
Haydi birbirimize karşı açık olalım eğer yukarıdaki durumlarla çok sık karşılaşıyorsanız baskın ertelemeci yanınız, işin tam olarak özünü meydana getiriyordur belki de. Kitap okumakta zorlanan biriyseniz aynı zamanda ertelemeci bir halet-i ruhiyeye sahip olabilirsiniz. Fena bir çıkarıma benzemiyor değil mi?
Devam edelim…
Erkekler mi kadınlar mı daha fazla erteliyor?
Bu noktada aktarmak istediğim bir diğer dikkate değer konu da hangi cinsiyetin daha fazla ‘ertelemeci’ olduğuyla ilgili. Üniversite dönemini ve Türkiye’yi kapsayan ilginç bir akademik makale*, teknik yönü güvenilir yöntemler içeriyor ve çalışmaya göre erkekler, kadınlara göre daha yoğun şekilde erteliyor. Çıkarımın temel nedeni ise yetiştirilme şekline bağlanıyor; kız çocuklarının ülkemizde baskı ve koruma altında yetiştirildiği kaydedilirken erkeklerin ise serbest şekilde büyümesine atıfta bulunulduğunu görüyoruz. Şimdi de benim bizati çıkarımına geldi sıra. Evet, bir tane daha…
Kadınlar daha fazla kitap okuyor
Kadınlar daha fazla kitap okuyor… Resmi bir araştırma yapmasam da konuyu bir anket haline getirip 1000 kişiye, “sizce Türkiye’de erkekler mi, kadınlar mı daha çok kitap okuyor” diye sorsak çoğunluk ‘kadınlar’ der. Makul bir çıkarım şekli olmasa da hemfikiriz değil mi?
Şimdi bu şakacı araştırma sonucuna biraz da yorum katalım. Kadınlar daha derli, toplular… Kadınlara kıyasla erkeklerin daha çok dağınık olması da kitap okuma alışkanlıkları gibi ‘ertelemeci doğaları’ ile ilişkili. Bunun kaynağı da yukarıdaki ‘kesinlikle gerçek psikolojik araştırmada’ olduğu gibi yetiştirilme şekli.
Bu tartışmalı konu uzar gider, ancak şunu da vurgulamama izin verin; kitap okumak çoğu kimse için cidden zor. Çık karşıma değil de erkeksek sanki daha zor… Zorsa sanki işlerimizi de çok erteleyen insanlarız… Kadınlar iş dünyasında daha mı sistemli ne? Sizi bu tartışmada mutlaka günün birinde ikna edeceğim.
Ve son sözlerimi ertelemeci dostların dilinden anlayan birkaç kitap önerisi ile tamamlamak istiyorum. Dev hizmet!
Öncelikle kitap okuyamayan biriyseniz bunları (çünkü en kolaylar) deneyin, bence pişman olmayacaksınız…
İlginizi Çekebilir: 200 bin gönüllü koronavirüs tedavisi için bilgisayarında simülasyon çalıştırıyor
Kısalar…
Roman-hikâye türüne eğlenceli bir giriş:
- Palto – Gogol (Ayrıntı Yayınları)
- Doppler – Erlend Loe (Yapı Kredi Yayınları-Çeviren: Dilek Başak)
Bilim kurgu ve yakın türlere akıcı anlatıma sahip giriş:
- Roverandom – J.R.R. Tolkien (İthaki Yayınları)
- Sürgün Gezegeni – Ursula K. Le Guin
- Hayvan Çiftliği – George Orwell (Can Yayınları)
Uzunlar…
Şaşırtıcı bilgiler, araştırma:
- Gıda Korkusu Beslenmeye Dair Endişelerin Tarihçesi – Harvey Levenstein
- Tıbbın Öyküsü – Cumhur Ertekin
- Bir Psikiyatristin Gizli Defteri – Gary Small
Kişisel gelişim ve iş dünyası:
- Outliers – Malcolm Gladwell (MediaCat)
- Marka Bilmecesi – Duncan Bruce
Ek olarak tarih konusuna ilgiliyseniz Twitter’dan bana yazmaktan çekinmeyin, güzel önerilerim olabilir.
*Makalenin yer aldığı PDF dokümanını Google arama motoruna: “Akademik Erteleme Davranışının Bazı Kişisel ve Psikolojik Değişkenlere Göre Açıklanması” yazarak ilk sıradaki linke tıklayarak indirebilirsiniz.
İlginizi Çekebilir: Sosyal medyayı daha verimli kullanma rehberi
Ferhat Verdi’nin diğer makaleleri için buraya tıklayabilirsiniz.
