Çay, sudan sonra dünyanın en çok tüketilen içeceği, fakat kahve de inanılmaz derecede popüler. Mesela Amerika Birleşik Devletleri’nde yetişkinlerin % 85’inden fazlası günde ortalama 2 fincan kahve içiyorlar.
Çay bitkisi olarak da bilinen Camellia sinensis’in fermente edilmemiş yapraklarını demleyerek yeşil çay hazırlanırken, kavrulmuş ve öğütülmüş kahve çekirdeklerini demleyerek de bir fincan kahvenin tadını çıkarabiliyorsunuz.
Bu makalede yeşil çayın mı yoksa kahvenin mi daha üstün olduğunu göreceğiz…
Kafein içeriği karşılaştırması
Kafein, dünya çapında en çok tüketilen uyarıcı ilaç, doğal olarak kahve ve çayda bulunur. Aslında, kahve ve çay genellikle bir kişinin diyetindeki en baskın kafein kaynaklarıdır. Ancak kahve, yeşil çaya göre üç kat daha fazla kafein sağlar. 240 ml kahve porsiyonu 96 mg kafein sağlarken aynı miktarda yeşil çayda bu miktar 29 mg.
Araştırmaya göre, günde 400 mg kafein alımı yetişkinler için güvenli. Bununla birlikte, önerilen sınır gençler için günde 100 mg ve çocuklar için günde 2,5 mg/kg’ye düşüyor.
Kafein, sağlık üzerindeki birçok faydalı etkisi sebebiyle en çok araştırılan maddelerden biri. Öne çıkan etkileri ise şöyle;
*Artan enerji seviyeleri, dikkat ve uyanıklık
*Zihinsel ve fiziksel yorgunluğu azaltır
*Hızlı tepki süreleri
*Gelişmiş egzersiz performansı
*Gelişmiş hafıza ve ruh hali
Kanıtlar ayrıca kafeinin beyin sağlığı üzerinde koruyucu etkileri olduğunu, bunama ve diğer dejeneratif hastalık risklerini azalttığını gösteriyor.
Bazı çalışmalar, kafein alımını daha düşük olan tip 2 diyabet geliştirme riski ile ilişkilendirmiş…
Bununla birlikte, kafein ve diyabet üzerine yapılan araştırmalar belirsiz görünüyor; daha fazla kanıt, aslında kimi sonuçlar kan şekeri seviyelerini artırabileceğini gösteriyor.
ÖZET
Kafein, kahve ve çayda doğal olarak bulunan uyarıcı bir ilaçtır. Ancak kahve, yeşil çayın yaklaşık üç katı kadar kafein sağlar.
İlgili Konu: Anaerobik kahve, kahve dünyasındaki en yeni trend olabilecek mi?
İlginizi Çekebilir: Dyt. Serap Toplaz yazdı; Egzersiz ve C vitamini
Yeşil çay ve kahvenin sağlığa faydaları
Yeşil çay ve kahvenin yüksek antioksidan içeriği ve kilo vermeye dönük etkileri dahil olmak üzere birçok ortak faydası var. Mesela her ikisi de antioksidan bakımından mükemmel içeceklerdir.
Serbest radikaller vücudunuzda çok sayıda yararlı rol oynar. Buna karşın, aşırı miktarda oksidatif strese de neden olabilirler. Oksidatif stres, hastalığa neden olan, yaşlanma sürecini hızlandırabilen ve sağlığınızı olumsuz yönde etkileyen zararlı bir süreçtir.
Neyse ki, kahve ve yeşil çay antioksidanlarla yüklüdür – Yani her ikisi de oksidatif strese karşı faydalı etkilere sahip bileşikler içerir.
Her ikisi de polifenoller adı verilen bir antioksidan grubu açısından özellikle zengindir. Her iki içeceğin de faydasından da lezzetinden de genelde bunlar sorumludur.
Epigallocatechin gallate (EGCG) ve klorojenik asit (CGA), yeşil çay ve kahvede en bol bulunan polifenollerdir. Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan araştırmalar, bunların güçlü antikanser etkilere sahip olabileceğini göstermektedir.
Örneğin, EGCG tümör büyümesini ve yayılmasını engelleyebilir ve tümör hücrelerinin ölümünü sağlayabilir.
Antiinflamatuar etkisi, kanserin başlangıcında yer alan kronik inflamasyonu önlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca CGA’nın tümör büyümesini engellediği ve kanser hücresi ölümünü teşvik ettiği görülüyor. (Araştırmalar, yeşil çaydaki EGCG’nin baş ve boyun tümörlerinin yanı sıra akciğer, prostat, meme, kolorektal ve pankreas kanseri hücrelerinde kanser hücrelerine karşı yararlı etkilere sahip olabileceğini düşündürmektedir).
Buna karşılık, kahvenin CGA’sı karaciğer, endometriyal ve cilt kanserlerine karşı faydalı etkilere sahip olabilir.
Ek olarak CGA, kan trigliserit seviyelerini düzenleyerek ve hücrelerinizin insülin hormonuna tepkilerini iyileştirerek kalp sağlığına ve kan şekeri kontrolüne de fayda sağlayabilir.
İlginizi Çekebilir: C vitamininden düzenli uykuya bağışıklık sistemini güçlendirme yolları
Yeşil çay ve kahvenin kilo kaybına etkileri
Kahvenin CGA’sı ve yeşil çayın EGCG’si, kafein ile birlikte, her iki içeceğe de kilo verme özellikleri sağlıyor. Hayvanlar üzerindeki çalışmalar CGA’nın kandaki insülin, kolesterol ve trigliseritleri düşürebileceğini göstermektedir. Ayrıca açlığı düzenleyen bir hormon olan leptin seviyelerini azaltabilir, kilo ve iç organ yağının azalmasını bile sağlayabilir.
Viseral yağ, karın içinde organların çevresinde depolanan yağdır. Kalp hastalığı ve diyabet riskinin artmasıyla bağlantılıdır (Benzer şekilde hayvan çalışmaları, EGCG’nin yağ parçalanmasını teşvik ederek kilo kaybına ve iç organ yağının azalmasını da sağladığını göstermektedir (Bu alanda 32 farklı güvenilir kaynak mevcut).
Ayrıca, diğer yararlı etkilerin yanı sıra, yağ yakmaya ve insülin duyarlılığını artırmaya yardımcı olan bağırsaktaki yararlı bakterilerin büyümesini desteklemeye yardımcı olur.
Özetle araştırmalar, kafeinin kilo kaybı ile ilişkili olduğunu bulmuştur.
- Özetle açlığı azaltır,
- Kalori yakımını artırır,
- Yaşlandıkça miktarı azalan kahverengi yağ dokusu (BAT) adı verilen bir yağ türünü etkinleştirir,
BAT, büyük miktarlarda ısı üretme ve yağ ve glikoz metabolizmasını düzenleme potansiyeline sahiptir.
Ek olarak yeşil çaydaki L-theanine sakinleştirici etkiye sahiptir.
L-theanine, yeşil çay da dahil olmak üzere çayda doğal olarak bulunan bir amino asittir. Bu bileşiğin beyni etkilediği ve sakin uyanıklık duygularını artırdığı bilinmektedir.
Dolayısıyla araştırmalar L-theanine içen katılımcıların sakin, uyanık bir zihinsel durumu gösteren daha fazla alfa beyin dalgası aktivitesine sahip olduğuna işaret ediyor.
İlginizi Çekebilir: Sağlıklı yaşam için herkesin kolaylıkla yapabileceği 4 şey
Bu içecekler sayesinde azalan sağlık riskleri:
Kanıtlar yeşil çayın inme, diyabet ve depresyon riskinin azalmasıyla ilişkili olduğunu gösteriyor. Buna ek olarak kalp hastalıklarından kaynaklı ölüm ihtimalini de düşürebildiği kaydediliyor
ÖZET
Kahve ve yeşil çay, kanser önleyici özellikler sağlayan antioksidanlarla yüklüdür. Kilo vermenize yardımcı olabilir. Yeşil çaydaki L-theanine sakin ve uyanık bir zihinsel duruma sahip olmanızı sağlayabilir.
Avantajlardan sonra sıra dezavantajlara geldi…
Yeşil çay ve kahvenin zararları
Hem kahve hem de yeşil çayın faydaları bilinmesine rağmen, bazı eksileri de olabiliyor.
Tatlandırıcılar, kremalar ve aromalı şuruplar gibi bu tip içeceklere eklenen bileşenler; kalori-şeker miktarını önemli ölçüde artırır ve içeceğinizi kalitesini düşürüp daha az sağlıklı hâle getirir.
Araştırmalar, şekerli kahve ve çayın ABD’li yetişkinlerde yüksek şeker alımına katkıda bulunan yiyecekler arasında olduğunu gösteriyor. Bu kilo alımı, tip 2 diyabet, kalp hastalığı gibi hastalıklara sebep olabilir.
Öte yandan, kafein faydalı bir ilaç olarak kabul edilse de çok fazla tüketilmesi anksiyete ve uyku bozuklukları gibi istenmeyen yan etkilere neden olabilir, yani kısacası azı yarar çoğu karar.
Ayrıca kanıtlar, kronik kafein alımının artan uyanıklığa ve anksiyeteye yol açabileceğini göstermektedir. Günde 400 mg’nin üzerinde yüksek dozlarda tüketilirse anksiyete, panik bozukluğu ve uykusuzluk semptomlarını kötüleştirebilir. Ek olarak kafein kullanımı bazı kişilerde kafein bağımlılığına neden olabilir. Kafein bağımlılığı olanlar, kafein yoksunluğuna sahip olabilir ve zararlı etkiler yaşamasına rağmen kafein kullanmaya devam edebilir. Kafeestol ve kahweol dahil olmak üzere kahvede doğal olarak bulunan yağların kandaki kolesterol seviyelerini artırabileceğine dair kanıtlar da mevcuttur.
ÖZET
Çok fazla kafein tüketmek, kahvenin ve yeşil çayın potansiyel bir dezavantajıdır ve çeşitli zararlı etkileri olabilir. Kahvenize veya çayınıza düzenli olarak şeker eklemek de sağlık sorunlarına yol açar.
Ve sona yaklaşıyoruz…
İlginizi Çekebilir: Sağlıklı yaşam ürünlerine ilgi duyan bireylerde matematiksel verinin önemi, şekersiz ve ilave şeker içermez nedir?
Yeşil çay mı kahve mi; hangisi daha iyi?
Ve makale boyunca merak edilen asıl başlığımıza geldik, hangisi daha iyi? Kahve mi yeşil çay mı?
Yeşil çay ve kahve, hem kafein hem de antioksidanların faydalarını sağlayan güvenli içeceklerdir. Her ikisi de belirli hastalıkların riskinin azalmasına yardımcı olur.
Bununla birlikte, anksiyete, uykusuzluk ve panik bozukluğu olan kişilerin, daha düşük kafein içeriği ve sakin bir uyanıklık durumunu destekleyen bir aminoasit olan L-theanine içerdiği için yeşil çayı kahveye tercih etmeleri daha akıllıca olabilir. Ayrıca kahvenin yüksek kafein içeriği, yeşil çaya kıyasla kafein bağımlılığına daha kolay bir şekilde yol açabilir. Fakat yine de uyanık kalmak veya fiziksel performansta artış arıyorsanız bu durumda kahve sizin için daha iyi bir seçimdir. Yani aslında ikisinin de belli alanlarda artıları-eksileri var ve yine çoğu şeyde olduğu gibi hangisinin daha iyi olduğu ya da işe yaradığı kişiden kişiye değişir.
ÖZET
Yeşil çay ve kahve hem sağlıklı hem de güvenlidir. Yeşil çay, anksiyete veya uykusuzluk çeken insanlar için daha iyi bir seçim olabilir. Aksine, daha fazla uyanıklık veya gelişmiş fiziksel performans arıyorsanız kahve size daha uygun olabilir.
Yeşil çay ve kahve, birçok insanın diyetinde yer alan iki sağlıklı temel içecektir.
Son olarak
Kafein ve antioksidan içerikleri nedeniyle antikanser etkileri ve kilo verme özellikleri gibi birçok sağlık yararını paylaşırlar.
Şeker, krema ve aromalı şuruplar gibi yaygın olarak eklenen bileşenlerle ilişkili yukarıda açıklanan potansiyel dezavantajları da paylaşırlar.
Kahvenin daha yüksek kafein içeriği ve yeşil çayın L-theanine içeriğini göz önünde bulundurursak az önce belirttiğimiz gibi işin ucu yine sizde bitiyor…
Ferhat Verdi tarafından hazırlanan ve hangi kahve çeşidinin daha yüksek kafein içerdiği sorusuna dair yanıtlarlar içeren Medium makalesini de buraya tıklayarak okuyabilirsiniz. Sanılanın aksine koyu kahve, latte gibi sütlülere kıyasla daha düşük kafein içeriyor…
