21. yüzyılın sunduğu ileri teknolojinin nimetlerinden hayatının birçok noktasında faydalar günümüz modern insanı için bu dijital yaşam tarzı çoğu zaman gözden kaçan büyük bir sorunu beraberinde getiriyor. Tarif edince aslında bu yazıyı okuyan hemen herkesin bana göre yaşadığı ortak bir problemden bahsediyorum. Hayatımızın her anında olan ve görevi dikkatimizi çalmak dijital uyaranlardan bahsediyorum. Her gün maruz kaldığımız e-posta’lar, karmaşık ana ekranlar, zihninizi bulandıran bildirimler ve çok daha fazlası.. Bunlar ‘çevrimiçi akıl sağlığı’mızın giderek kötüleşmesinin en önemli nedenleri. Telefon ekranımızdan dolup taşan belki bir defa kullanmadığımız mobil uygulamalar, zamanımızı sömüren multitasking etkisi yaratan sosyal medyalar ve kafamızı karıştırıp bizi andan uzaklaştıran diğer tüm ‘dijital gürültüler’ hayatımızla ilgili pek çok önemli kararı almamızın, dahası hayattan keyif almamızın önündeki en önemli engeller. Tabii tüm bu dijital servislerin kararında kullanılmadığında başımıza bahsettiğim dertleri açtığının altını çizmeliyim.
Peki çözüm ne? Önce fark etmek tabi. Hayatımızda bu kadar iletişim aracına, cihaza, teknolojiye, platforma ihtiyaç var mı? Hangileri ne kadar işimize yarıyor? Olmamaları durumunda ne hissederiz? Tıpkı odanızı, dolabınızı, mutfağınızı toparlamak gibi hayatınızdaki gereksiz dijital unsurları fark edip, onlardan arınmanız mümkün. Dijital Minimalizm tam da bu noktada, hayatınızdaki gereksiz dijital detaylardan kurtulup, gerçekten önemli olan araçları kullanarak işinizi ve günlük yaşamınızı optimize etmenin, iyileştirmenin, anahtarlarından biri.
Teknolojinin hayatınızı yönetmesine izin vermeyin
Sizin etrafınızda da eminim dijital detoks yapan, bunun için akıllı telefonundaki ekran kullanım süresini, sosyal medya kullanımını ya da çok fazla vakit harcadığı diğer uygulamalarda geçirdiği zamanı azaltarak kısaltmaya çalışan çok fazla insan vardır. İnsanların bunu bir trend olduğu için mi yoksa gerçekten ihtiyaçları olduklarını düşündükleri için mi yaptıkları bana göre soru işareti.
Diğer yandan şu bir gerçek ki uygulama geliştiricilerin ürünlerini geliştirirken ve iyileştirirken amaçları kullanıcıları mümkün olduğunca daha uzun süre söz uygulama içerisinde tutmak. Diğer bir deyişle dertleri söz konusu uygulamanın dizginleri ele alarak bizi ve zamanımızı kontrol edebilmesi. Ama siz de farkındasınızdır, artık bu konuda farkındalık kazanmanın ve kontrolü ele almanın vakti geldi. Aşağıda paylaşacağım ve hayatınızda hemen bugün uygulamaya başlayabileceğimiz bazı basit adımlar ile teknolojinin hayatınızı kontrol etmesine izin vermeden, daha minimal, verimli ve mutlu bir dijital yaşamınız olabilir.
İlginizi Çekebilir: Teknoloji çocukları pasif bir konuma itiyor
1-Telefonunuzu yatağınızdan, mümkünse yattığınız odadan uzak tutun
Bir alışkanlık ile bir konum arasında bağlantı kurmak o alışkanlığı kazanmak ya da bağımlılıktan kurtulmak adına önemlidir. Örneğin işinizi çalışma masanızla sınırlamak gibi. İş bilgisayarınız yemek masasına gelmeye başladıysa bir süre sonra bundan şikayet etmeye başlayacaksınız emin olun. Aynı şekilde yatağınızla da uyumayı ilişkilendirin. Çoğumuzun uyumadan önce gördüğü son şey telefonunun ekranı malum. Bundan kurtulmak emin olun hayatınıza pek açıdan kalite katacak. Araştırmalar, yatmadan bir saat önce ekran ile münasebeti kesmenin uyku kalitesini artırdığını gösteriyor. Bu zamanı okumak, bir günlük tutmak ya da eşinizle/ sevgilinizle sohbet etmek için kullanım.
İlginizi Çekebilir: 10 yıl içerisinde gezegenimizi değiştirmesi beklenen 3 biyomühendislik senaryosu
2-Kısa çalışma molaları verin
İşte ya da ders çalışırken dinlenme araları vermek üretkenliği artırma adına önemlidir. Bazen bir problemi çözerken o kadar fazla odaklanırsınız ki gözünün önündeki çözümü dahi göremezsiniz. Zihne bir mola vermek, farklı şeyler düşünmek ve sonrasında taze bir zihinle iş başına dönmek iyi bir yöntemdir. Ancak her molada sosyal medyaya şöyle bir bakanlardansanız bu yöntem ters tepebilir. Zihni tazelemek için verdiğiniz eslerde telefonunuza bakmak yerine, biraz dışarı çıkın, temiz hava alın. Ya da en azından bulunduğunuz odanın içinde kısa bir yürüyüşe çıkın. Ayrıca bulmaca çözmek ya da sağlıklı atıştırmalıklar yemek de sizi canlandıracaktır.
İlginizi Çekebilir: 200 bin gönüllü koronavirüs tedavisi için bilgisayarında simülasyon çalıştırıyor
3-Dijital gazete/dergi yerine fizikselini alın
Çoğumuz uyanır uyanmaz telefonumuzda ilk olarak haberlere bakarız. Bunun için haklı gereçlerimiz var elbette. Ekonomik kriz, salgın vs gündem sürekli sıcak. Ama bu durum gündemden bağımsız şekilde çoğumuz için bir bağımlılık haline gelmiş durumda. Gündemde ne olup bittiğini an olsun kaçırmak istemiyoruz. Bu bağımlılığın hayatımıza yerleşmesinin ana nedeni haliyle habere sosyal medyada ve haber sitelerinde ulaşmanın hızlı ve kolay olması. Bunu bir lütuf gibi görsek de her an tüm gündemi takip edip zihnimizi sürekli yormak farkında olmasak da bizi mutsuz ediyor, bunaltıyor. Söz gelimi kurlardaki değişimi dakika başı kontrol eden ve bu bağlamda işlerin pek de istediği gitmediği bir küçük yatırımcının gününün verimli geçmesi düşünülemez. Bu açıdan haber tüketimini sınırlamaya çalışmak, her gün olmasa bile gündemi online değil, fiziksel gazete ve diğer yayınlardan takip etmeye çalışmak sizi daha verimli ve mutlu biri yapacak, emin olun.
İlginizi Çekebilir: 2021’de yükselişe geçecek 5 dijital sağlık ve esenlik trendi
4-Kullanmadığınız uygulamaları silin, bildirimleri önceliklerinize göre yönetin
Eminim hepinizin telefonunda yüzlerce uygulama yüklü. Bunların her biri onların kullanmanız için sürekli iş üstünde. Bunu indirimden kampanyaya farklı şekillerde dikkatinizi çekecek bildirimlerle yapıyor. Bildirimler konusunda seçici olmak ise sizin elinizde. Ben kendi adıma e-postalarıma ve önemli kişilerden / platformlardan beklediğim mesaj ve bildirimlere öncelik veriyorum. Bu konuda bir rutinim var, sık kullandığım uygulamalarımın bildirimleri kapalı. Bununla birlikte telefonunuzda kullanmadığınız uygulamaları silebilir, eposta hesabınızda gönderi ayarlarını güncelleyerek istemediğiniz epostalardan kurtulabilirsiniz. Unutmayın telefonunuzla olan ilişkinizi daha az kafa dağıtıcı bir şekilde yönetirseniz üretkenliğiniz artacaktır.
5-Kendinizi telefon görüşmeleriyle ifade edin
Birini telefonla aramak iletişimde çoğumuzun giderek daha az tercih ettiği bir yöntem. Onun yerine WhatsApp’tan yazmayı, hatta sosyal medyasına doğrudan mesaj atmayı tercih ediyoruz ya da daha fenası sosyal medya paylaşımının altına yorum bırakıyoruz. Örneğin kardeşiniz Instagram’da bebeğinin fotoğrafını paylaşıyor, siz bu fotoğrafın altına bir yorum bırakıyorsunuz. Bununla yetinmeyin, kardeşinizi arayın ve ona hissettiklerinizi söyleyin. Birinin “beğenmekten” daha fazlasını, önemsediğini bilmesi ve bunu sizden duyması her zaman ilişkileri güçlendirir.
İlginizi Çekebilir: Şehirleri daha yaşanılabilir kılan 7 yenilikçi proje
6-Navigasyon kullanmayı azaltın
Evet, navigasyon çoğunlukla hayat kurtaran bir teknoloji. Ancak hafızamızı giderek körelttiği de bir gerçek. Navigasyon o kadar fazla hayatımızdaki her zaman gittiğimiz bir kafenin yerini bulmak için bile zihnimiz bir patika oluşturma gereği duymuyor. Çünkü malum zihnimizin tek isteği enerji tasarrufu, ne kadar az yorulursa o kadar iyi. Navigasyondan daha güzel bir kısa yol yok onun için. Bazı rotalar için navigasyon kullanmamak hem hafızanız için iyi bir antrenman olacak hem de telefonunuzla olan ilişkinizi biraz daha rafine bir hale getirecek. Dahası telefonun şarjı bitmesi halinde zihniniz sizi yarı yolda bırakmayacak.
İlginizi Çekebilir: Akıllı telefonda yükselen trend: İki renkli kullanım
7-Google’dan önce kendi bilginize güvenin
Ne zaman bir sorunuz olursa Google’a başvurmak yerine, üzerine derinlemesine düşünerek ve kendiniz analiz ederek başlayın. Yeterince zaman geçerse ve cevap gelmezse, devam edin ve Google’ı kullanın. Ancak buna ne kadar az ihtiyacınız olduğuna şaşıracaksınız.
İlginizi Çekebilir: Sosyal medyayı daha verimli kullanma rehberi
8-Kalıcı alışkanlıklar geliştirin
Alışkanlık geliştirmek kolay değildir. Öncelikle bir tetikleyiciye ihtiyacınız vardır. Başlattığınız alışkanlığı sürdürebilmek için ise en büyük yardımcınız ödüldür. Sizi meşgul eden ve telefon ekranında uzak tutacak uzun vadeli alışkanlıklar geliştirmek ise Dijital Minimalizmin en önemli yaklaşımıdır. Kitap okumak, yeni bir hobi edinmek, spor yapmak vs gibi yeni alışkanlıklar elde etmek için irade kasınızı güçlü tutmak en önemli mesele. Dijitalden uzak alışkanlıklar edinmek ise sizi farkında olmadan bir detoksa sokacak, bu alışkanlıkları çekirdek aile ile birlikte kazanmak ise aile içi ilişkilerinizi güçlendirmek adına işinize yarayacaktır.
