Seth Godin – Dip [Ayın kitabı]

Seth Godin – Dip, kapağındaki mavi renge bayıldığım, engellere karşı hangi yolun izlenmesi gerektiğine odaklanan 75 sayfalık kısa, öz ve enerjik bir okuma. İş dünyası ve kişisel gelişim odağındaki Dip’in temel argümanı önemli kararların, yani bir konuda devam etmenin ya da bırakıp diğerine geçmenin başarıya giden yola etkileri…

Cul-de-Sac Fransızca bir ifade ve Türkçe’de ‘çıkmaz sokak’ anlamına geliyor. Bir girişimin, hayatın, ürün veya hizmet odaklı herhangi bir şeyin uzun süreli kalışı iki nedenle; ilki Cul-de-Sac yani çıkmaz sokakta oluşu; ikincisi yukarı çıkılmak üzere beklenen bir ‘dip noktada’ mücadele edişi ile tanımlanıyor. Karışık mı görünüyor, şöyle örneklendirelim…

4 yıllık bir üniversite… Okul biter ve iş hayatına atılır gençler genelde. Bir de yüksek lisans ya da uzmanlaşmayı esas alan ikinci seçenek vardır; burada amaç örneğin 1 yıllık bir ‘dip noktası’, belki de insanların boşu boşuna zaman kaybı olarak yorumladığı zaman dilimidir ama gerçekte hayatın sonraki 20 senesindeki alınan taze meyveler, yani belki daha rahat ve bol gelirlilik esaslı hedefin özünü oluşturur. Godin, buradaki 1 seneye dip diyor özetle.

Cul-de-Sac ise çıkmaz sokak, boş yere beklenmesi, örneğin başarısız bir işte ısrar edilmesi ya da sonu olmayan hayallere dalınması şeklinde tanımlanıyor. Ancak buradaki ayrım noktası oldukça ince; bir bekleme acaba dip mi yoksa Cul-de-Sac mi? Nasıl emin olacağız? Bunun ayrımı da ilginç ve bana sorarsanız makul örneklerle aktarılıyor…

En basit örnek; bir restoran düşünün, bir türlü kar edemiyor; neyi denediyse olmadı, menüler değişti, fiyatlar düşürüldü, personel değişip duruyor ama olmuyor. Nedeni belki de bölgenin ıspanaklı börek yemeye uzak oluşu, bilemiyoruz ama burada bir çıkmaz sokak (Cul-de-Sac) durumu var ve yapılması gereken de daha fazla kayba uğramadan vazgeçmek.

Vücut geliştirmeci

Vücut geliştiren iki kişi düşünün diyor Godin… Biri kaslarını zorlamıyor, diğeri ise kaslarını ağrıyana kadar çalışmaya devam ediyor. Bu arada dipnot; ağırlık çalışırken kasların hafif yanmaya başlaması ve sizin de buna aldırış etmeden devam etmeniz, gelişim için temel faktör durumunda.

Ağrı başlamadan bırakmak belli başlı yararlarını saymazsak aslında iyi bir çaba olmuyor. İşte burada kasların yandığı an ve sonrası dibe bir örnek; zira sonucunda kütle aşama aşama gelişiyor. İlham verici çağrışımlar meydana getirdiğine şüphe yok sanki…

Zorlu aşamaları geride bırakıp tanınmış bir vücut geliştirmeci bile olabiliyorsunuz evet. Yıllarca gösterilen çaba, çılgınca spor saatleri, zorlu beslenme ritüelleri ve disiplin ile amaca ulaşıyor vücut geliştiriciler. Bu yüzden erkek-vücut geliştirme dergilerinde kapakta yer alanlara ayrı bir saygı duyulması gerekiyor sanki.

Aynı işte 10 sene çalışıp çıkabileceği en yüksek noktaya çıkmayı da Cul-de-Sac olarak görüyor Godin. İş değiştirin, yeni bir yerde yeni yükselme hedefleri ile rekabete devam edini salık veriyor. Bana kalırsa buradaki karar da yazının en sonunda değineceğim kişilik özellikleri ile bağlantılı. Maceracı değilsen muhtemelen kalırsın…

İlginizi Çekebilir: Gıda Korkusu – Beslenmeye Dair Endişelerin Tarihçesi [Ayın kitabı]

Snowboard

Dip ile ilgili ilginç bir örnek de snowboard’cularla ilgili. Snowboard moda bir spor; çok havalı, prestijli. Tüm gözler üzerinizde. Havalı bir imajı var. Snowboard yapmayı gerçekten isterdim örneğin… Ancak dikkat ettiniz mi bilmiyorum ama çok az sayıda snowboard’cu var. Çünkü gereken temel beceriyi elde etmesi çok ama çok zor. Dünyanın en zorlu, en acı verici ‘öğrenme ve uzmanlaşma’ dallarından birini temsil ediyor bu karla iç içe dans.

Özetle ‘dip’ fırsatları da beraberinde getiriyor. Doğru amaca yönelik zorlukların aşılmasına yönelik inanç ve motivasyon, başarılı kimselerin de kilit özelliğine işaret ediyor. Her başarının ardında emin olun büyük dirençler, acılar ve anlatılması güç zorluklar var. Bir anda zirve diye bir şey yok, düşüp kalkma, dirseğini-dizini yaralama, büyük maddi fedakarlıklar, beyazlayan saçlar, zorlu anları sebat ederek geçme, güçlükleri aşma var.

Cul-de-Sac ile ilgili olarak Godin, bir işin ‘boşa kürek çekme’ olduğunu anlar anlamaz geride bırakmak gerektiğini savunuyor. Yapılması gerekeni mutlak dipler içeren yeni hedeflere yönelmek şeklinde öğütlemeyi de ihmal etmiyor.

İki şey arasındaki ayrımı bolca ispat etmeye çalışan Dip, 50. sayfa civarında bunu nihayet başarıyor, sonlara doğru da iyice sağlamlaştırıyor.

İlginizi Çekebilir: Kendinize sormanız gereken ‘hayal baskülü’ 3 soru 

“Hayır, hemen bir işe başlamalıyım!”

Bir yakınım 4 yıllık üniversiteyi bitirmişti… Bitirir bitirmez mesleğiyle en ufak alakası olmayan bir işte çalışmaya başladı. İşin şöyle bir özelliği vardı; çok zorluydu, hayat boyu sunulan kazancı da standart eğrilerdeydi ve yıllık belirli oranda artışlar vadediyordu. Çok daha zorlayıcı bir yönü vardı, başka bir ilde 5, belki de 10 yıl süreyle zorunlu olarak çalışılması gerekecekti. Neresi olduğunu da bilmiyordunuz. Tüm bunlara karşın artısı ise bariz bir şekilde ‘hayat boyu iş ve sabite çok yakın gelir’ şeklindeydi. Macerasızdı, güvenilirdi… Ancak bu seçim temelde ‘dip’ aşamasını tamamen devre dışı bırakmış standart bir güven duygusu üzerine kuruluydu.

İşte böyle tercihlerin ‘en iyisini hak ettiğine inanan’ ve sınırlarını zorlamaktan keyif alan bireylerde görülen çokyönlü kişilik özellikleriyle ilgisini de unutmamak gerek.

Dibin, bu nedenle girişimcilik, uzmanlık prosedürü olan meslek kolları, örneğin 1 senelik ek-eğitimin hayat boyu yüksek kazanım getireceği sayısız tür için geçerli olduğu aşikâr.

Dip, birçok şekilde uyarlanabilir bir konu aslında. Günümüzde bir kariyere başlayıp uzun süre sebat etme sorunu oldukça yaygın. İnsanlar bir kariyere adım atmak ve aşama aşama ilerleme yerine beklentilerini hızlıca karşılayan yüksek profili hedefliyorlar. Bunun yaygın sonucu ise boşa geçen aylar, yıllar oluyor…

Türkiye’de yeni üniversite mezunları arasındaki işsizlik oranı son derece yüksek. Belli bir iş kolunda uzun yıllar devam edebilme, uzmanlık ve kariyer basamaklarını tırmanma, modası geçmiş bir argüman olarak görülüyor. Çok geniş bir kesimin mobil uygulama ya da oyun geliştirip zengin olma gibi hayalleri var. Buna karşı olmasam da yeni nesil arasında bu denli yaygın oluşunu günümüz koşullarının Godin’in Dip adlı kitabında öne sürdüğü savlara yatkın olmayışıyla açıklayabiliyorum. Gençler ‘Dip’ten kaçınıyor…

Herkes kararlarında özgür, elbette yaşayacağı hayatı, dolayısıyla geleceğini kendisi seçiyor…

Kitapta ilgimi çeken bir kısımdan daha söz edeceğim; en sevilen ilk 10 dondurma çeşidinin öğrettikleri, neşeli görünüyor değil mi…

İlginizi Çekebilir: Arkeologlar Napoli’de sokak yemekleri satan 2000 yıllık bir büfe keşfetti

En sevilen dondurmalar

1. Vanilyalı
2. Çikolatalı
3. Cevizli
4. Çilekli
5. Napolitan
6. Çikolata parçacıklı
7. Fransız vanilyalı
8. Kurabiyeli
9. Katmerli
10. Pralin

Benim favorim ikincisi ama dünya vanilyalı demiş, peki. Burada öne çıkan detay ise ilk sıradakinin ‘ezici’ üstünlüğü. Vanilyalı yüzde 29, 2. Sıradaki çikolatalıysa sadece yüzde 8 orana sahip. Çikolatalı ile 10. Sıradaki arasında ise sadece yüzde 5’lik fark var, yani 2-10 arası birbirine çok yakın oranlarda seviliyor. Bu verinin işaret ettiği detay ilk sıradakinin ‘büyük

kazanıyor’ olması. Bu birçok sektörde böyle aslında. Kazanan büyük kazanıyor.

Peki dünyanın en iyisi olmayı başaramamanın 7 nedeni desek?

Godin, maddeleri şu şekilde sıralamış;

1. Zamanınız tükenir,
2. Paranız tükenir,
3. Korkarsınız,
4. Ciddiye almazsınız,
5. Şevkinizi kaybedersiniz,
6. Uzun vade yerine kısa vadede kalmışsınızdır,
7. Dünyanın en iyisi olmak için yanlış şeyi seçmişsinizdir

Ve son sözler…

Seth Godin, Mor İnek ve İşinizi Küçümsemeyin adlı tanınmış kitapların da yazarı. Sosyal medya hesaplarını aktif şekilde kullanıyor. Sarı renkli gözlükleri ile eğlenceli biri aynı zamanda… Takip etmek isteyebilirsiniz.

Engellere karşı verdiği mücadeleyi anlamlı kılmakta zorluk yaşayan, ancak sınırlarını zorlamaktan da korkmayanlara hitap ettiğine inandığım Dip, 20 TL fiyatla tüm saygın kitap evlerinden ve tabii ki web siteleri üzerinden satın alınabiliyor. Mor İnek ve Dip’i birlikte satın almanızı da önermekten çekinmiyorum…

Keyifli okumalar…